УИХ-д шинээр сонгогдсон Ж.Баярмаа гэх эмэгтэй “Намайг Баян Баажаа гэдэг байлаа” хэмээн “Зөгийчин” Нарагаар дамжуулан, ард олонд гэнэт баярхав. Олон хүн энэ эмэгтэйн хөрөнгө эх үүсвэр, ядахад л чухам “Баян Баажаа” гэх нэрний талаар сонирхоно биз дээ. Ж.Баярмаа бусдын жишгээр сурч боловсорч, ажилласан нь үнэн ч “Баян Баажаа” гэж нэрлүүлтлээ баяжихааргүй л замаар туулж ирсэн нь харагддаг. Гагцхүү аархаж баярхах шалтгаан нь түүний төрсөн ах “Глоб кердит” хадгаламж зээлийн хоршооны эзэн асан Ж.Мэндбаяр байсан нь ойлгомжтой. Ж.Мэндбаярын хувьд Ж.Баярмааг өсөх бага насанд нь жинхэнэ мөнгөөр гулгиж явсан ч гэж болохоор нөхөр. Тухайн цагт Хадгаламж зээлийн хоршоо гэх шинэ зүйлийг овсгоотой бүхэн байгуулж, үүгээрээ дамжуулан иргэдийн мөнгийг өндөр хүү амлан хамж байв.

Ийнхүү Хадгаламж зээлийн хоршоо нь гэнэт олноор бий болсон шигээ бүгдээрээ алга болж, олон зуу, бүр олон мянган иргэд хохирч үлдсэн. Харин олон хүн хохироосон хүмүүсийн нэг бол УИХ-ын гишүүн Ж.Баярмаагийн төрсөн ах Ж.Мэндбаяр. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагын Өр авлага барагдуулах газрын дарга “Хадгаламж зээлийн хоршооны 5290 хүн 19 жилийн турш хохирлоо бүрэн барагдуулаагүй буюу 25,8 тэрбум төгрөгөө авч чадаагүй. 800 гаруй хүнээс судалгаа авахад 40-50 хүн нас барсан байсан. Мөнгөний гачигдлаас болоод гэр бүл салалт, цус харвалт, нас баралт ч нэмэгдсэн” хэмээсэн байдаг.

Гэхдээ энэ статистик нь зөвхөн Ж.Мэндбаярын “Глоб кердит”-тэй хамаарах зүйл биш. Тухайн үед үй ажиллагаа явуулж байсан 22 хоршоонд хамаарах юм билээ. Гэхдээ Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газраас “Хамгийн олиграхи нь Глоб кердит, Бүтээн байгуулалт хөгжлийн сан, Баян-Өндөр сан Гэр хорооллын барилгажилт” гэдгийг онцлон дурдсан байв. Тэгэхээр өнөөдөр УИХ-ын гишүүн Ж.Баярмааг ард түмний зовлон л “Баян Баажаа” хэмээн нэрлэхэд хүргэсэн байх гэж боддог.

Тухайн үед буюу ерээд оны дунд үеэс Хадгаламж зээлийн хоршоод олноор байгуулагдаж, өндөр хүү амлан, иргэдийн хурааж хуримтлуулсан мөнгөнөөс эхлээд амьдрах байр орон сууц, газар, алт эрдэнэс гээд юу эсийг зарж үрүүлэн мөнгийг нь хамлаа даа. Үүнээс болж олон хүн амьдрах оронгүй, мөнгө төгрөг, эд агуурсгүй гуйлагчин болж үлдсэн шүү дээ. Үүнээс үүдсэн зовлон багадаагүй. Ямар сайндаа Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагаас “Мөнгөний гачигдлаас болоод гэр бүл салалт, цус харвалт, нас баралт ч нэмэгдсэн” гэж хэлэхэв дээ.

Ийм өндөр, хүний эрүүл мэнд, амьдрал ахуйг зольж, бүр амь насаар мөнгө олсон хүний дүү “Баян Баажаа гэдэг байлаа” хэмээн хөөрөхөөс ч яахав. Ж.Баярмааг ид сурч боловсорч явах насанд нь энэхүү Хадгаламж зээлийн хоршоо нэртэй зовлонгийн үйл лайгаа байгуулж байж. Энэ үед буюу 1995 онд Гадаад Хэлний Дээд Сургуулийг Англи хэлний орчуулагч, багш мэргэжлээр, Хадгаламж зээлийн хоршооны мандан бадралтын үе, 2003 онд МУИС-ийн Хууль зүйн сургуулийг Эрх зүйч мэргэжлээр төгссөн боловсролын намтартай.

Харин өнөөдөр түүний төрсөн ах Ж.Мэндбаяр олон зуун хүний амьдрал ахуй, амь нас, эрүүл мэндээр тоглочихоод төрөөс 50 тэрбум төгрөг нэхэмжилж сууна.

Хадгаламж зээлийн хоршооны хохирогчид ч УИХ-ын Ж.Баярмааг "Ард түмэн ядуу байна" гэж бойкот хийхийн оронд төрсөн ахынхаа хохироосон ард иргэдийн хохирлыг барагдуулах талаар нэг ч үг дуугарахгүй байна хэмээх аж. Тэд “Глоб Кредит ХЗХ-ны эзэн Ж.Мэндбаярын хохирогчид одоо ч хохирлоо барагдуулж чадаагүй. Нөхөн олговор олгох хууль нь бэлэн байсаар байтал 10 жилийн дараа ч хохирлыг барагдуулаагүй байгаа нь харамсалтай байна. Гишүүн болоод 10 сар болж буй Ж.Баярмаад яагаад хандаад байна гэхээр тэр ард иргэдийн амьдрал хүнд байна гэсэн, үнэхээр хүнд байгаа юм бол хадгаламж зээлийн хоршооны хохирол Ж.Мэндбаяраас болсон уу, хадгаламж зээлийн хоршооны хуулиас болсон уу гэдгийг анхаарч, уг асуудлыг яагаад шийдэж болохгүй байгаа юм бэ, 2006 оны 1000 төгрөг бараг өнөөдрийн 50 мянган төгрөгтэй тэнцэнэ. Энэ асуудлын хойноос нэг үг ганхийж дуугараагүй хэр нь Засгийн газрыг уучлалт гуй гээд байх юм. Баялгийн сан, олигархуудын буруу замаар олсон хөрөнгийг хураах хууль яригдаж байхад бойкот хийгээд байгаа юм” гэж байв.

Нөхцөл байдал ийм байхад Ж.Баярмаа гишүүн “Баян Баажаа гэдэг байлаа” гэж ахынхаа мөнгө хүүлж явсан үеийг дурсан, Нара мэтээр дамжуулан түмэн олонд хөөрөхөөс ч яахав.

Songolt.mn