Төрийн албыг төрлийн хэлхээ, авлига хулгайн үүр болсон гэлцэх. Гэтэл Монгол Төрийн алтан аргамж болсон дипломат алба, Элчин сайдын яамд аль хэдийнээ төрлийн хэлхээнд орж, авлига хулгайн үүр болсон тухай мэдээлэл түгэх болов. Өөрөөр хэлбэл Монгол Улсын төрд байгаа энэ төрөл садангийн хэлхээ, авлига хулгайн схем дипломат албанд бууриа засаад удаж байгааг дуулгаж байна. Олон улсад Монгол Улсыг төлөөлж, нэрийн хуудас болж ирсэн дипломат алба, Элчин сайд, Консулууд нь хар тамхины болон бусад наймаа эрхэлж байна. Хувийнхаа бизнесийг Монгол Улсын Элчин сайдын яамны нэр дээр явуулахаас эхлээд олон бусармаг явдал энэ албанд үүрлэжээ. Хамгийн сонирхолтой зүйл гэвэл Элчин сайдын зарим яамд Монгол Төрийн эрх мэдэлтнүүдийн томилгооны дагуу тэдний хувийн эрх ашигт үйлчилдэг байгууллага болсон тухай мэдээлэл байна.

Ч.НОМИНГИЙН ЗҮТГҮҮЛЖ ТОМИЛУУЛСАН Б.ГАРЬД ДИПЛОМАТ АЛБА ГЭХЭЭСЭЭ ИЛҮҮ ЭРХ МЭДЭЛТНҮҮДИЙНХЭЭ ХҮҮХДҮҮДЭД АНХААРДАГ БОЛОЛТОЙ

Тодотговол, Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын сайд Ч.Номин нарын оролцоотой Монгол Улсаас Их Британи улсад ажиллаж буй Элчин сайдын яамыг тохинуулсан мэдээллийг харахаар дотоодод үйл ажиллагаа явуулж байгаа нэг жижиг агентлагийн завхарсан схемыг харж болно. Энд мэдээж Ерөнхий сайд гэх мэт Төрийн өндөр дээд албан тушаалтан оролцож таарна. Өдгөө тус улсад Монгол Улсаас Элчин сайдаар Б.Энхсүх гэгч нөхөр ажиллаж, Элчин сайдын яамыг дипломат алба, Монгол Улсыг төлөөлнө гэхээсээ илүүтэй эрх мэдэлтнүүдийн аж ахуй, арын алба шиг болгочихож. Б.Энхсүхийн гэр бүлийн явдал, зодоон цохионоос эхлээд олон бусармаг үйлдэл байгааг энд дурдаад яахав. Өдгөө гэхэд Ч.Номин сайд Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын яамны Гадаад хамтын ажиллагааны хэлтсийн даргаар ажиллаж байсан. Б.Гарьд гэгч нөхрийг Элчин сайдын Боловсрол, соёл, аялал жуулчлал, ёслолын асуудал хариуцсан нэгдүгээр нарийн бичгийн даргаар зүтгүүлэн томилуулж, улмаар өөрийнхөө хоёр хүүхдийг Англи улс руу илгээсэн байна. Мөн энд Ерөнхий сайдын ах “Херо” Б.Баатар нарын хүүхдүүд ч сурдаг аж. Өөр бусад өндөр дээд албатуудын хүүхэд, амраг садан ч байж таарна. Энэ мэтчилэн Төрийн өндөр дээд эрх мэдэлтнүүд өөрсдийнөө гар хөлүүдийг гадаадын улс оронд Элчин сайд болон бусад албанд томилдог. Үүний дараа үр хүүхэд, ахан дүүсээ тухайн оронд сургахаар, ажиллуулахаар илгээж, шууд Элчин сайдын яамны хамгаалалт, ахуй хангамжид авдаг жишиг тогтжээ. Эрх мэдэлтнүүдээс томилгоо авсан Элчин сайдын яамны ажилтнууд дипломат алба гэхээсээ илүүтэй эрх мэдэлтнүүдийн эхнэр хүүхэд, ахан дүүст Элчин сайдын нэрийн өмнөөс унаа тэрэг, ахуй хангамж гээд бүхий л талд үйлчилдэг үйлчилгээний алба хаагчид болчихсон байгааг юу гэх вэ. Тиймдээ ч Ч.Номингийн “томилж” явуулсан Б.Гарьд эдгээр эрх мэдэлтнүүдийн хүүхдийг Элчин сайдын шугамаар сургууль соёлд нь зөөвөрлөж бүхий л талаар асран хамгаалах ажлыг зохицуулдаг гэнэ. Тэгэхээр энэ нөхөр бол Элчин сайдын яамны алба хаагчийн нэр дээр эрх мэдэлтнүүдийн хүүхдийг Төрийн асрамжид байлгах үүрэг хүлээсэн гэдгийг эндээс харж болно. Ч.Номин сайдын хувьд үр хүүхдээ Төрийн асрамжид сургаад байх хэмжээний хүн биш. Монгол Улсын толгой баячуудын нэг Л.Чинбатын охин. Эцэг нь хөдөө аж ахуйн чиглэлийн бүхий л сангуудыг тонож байдаг хүн гэдгийг мэдээллээс харж болно. Сайд өөрөө ч бизнестэй, одоо ч төрөөс чамгүй “дэмжлэг”-тэй байгаа хүн. Гэтэл дипломат албыг хувийн хэрэгцээнд ашиглаж, ийн замхаруулах ямар хэрэг байна вэ хэмээн хаа хаанаа шүүмжлэлтэй хандаж байна. Өдгөө найз охиндоо үнэтэй цүнх авч өгсөн гэх асуудлаар Монгол Улсыг зорьж ирсэн Ерөнхий сайдын хүү ч энэ мэт асрамжид байдаг биз ээ.

СОЁЛЫН ЯАМАНД “ХААН БУУЗ”-НЫ С.ОЮУНБИЛЭГЭЭС ЭХЛЭЭД МЭРГЭЖЛИЙН БУС БАГ АЖИЛЛАЖ БАЙНА

Уг нь Ч.Номин хэдхэн жилийн өмнө улс төрд хөл тавьж, саяхан л их хөрөнгийн буянаар сайдын суудалд заларч байсан гэхэд богино хугацаанд салбараа зохицуулчихаад хилийн чанад гарч байна гэдэг олигархи бүлэглэлийн нэгэн тод төлөөлөл болчихсон гэдгийг илтгэнэ. Монгол Улс олон жилийн дараа Соёлын яамтай болж, улмаар шинэ тутам яаманд Төрийн албаны ямар ч дадлага туршлагагүй тэрбумтны охин гэнэт Төрийн сайдаар томилогдсон. Энэ цагаас хойш соёл, урлагийн салбар дампуурсан гэхэд болно. Үүнийг салбарынхан ч дуу нэгтэй хэлнэ. “Баян хүн гурван төрд нүүртэй” гэдэг. Анх У.Хүрэлсүх Ерөнхий сайдаар томилогдон, Соёлын яамыг байгуулж, тэрбумтны охиныг сайдаар томилсон. Үүний дараа Л.Оюун-Эрдэнэ Ерөнхий сайд болж, засгаа томилоход Ч.Номин сайдаараа үлдсэн. Мөн өнгөрөгч 2024 оны сонгуулийн үр дүнд дахин Засгийн газар шинээр бүрдэхэд Ч.Номин сайдаараа л үлдсэн. Хэдийгээр “Баян хүн гурван төрд нүүртэй” байж болох ч ажлын дадлага туршлагагүй, хувийн ашиг сонирхолтой тэрбумтны охиноор бүхэл бүтэн салбарыг самруулж болохгүй. Хуучин Соёлын яам бол боломжийн мэргэжлийн туршлага бүхий албадтай ажиллаж байсан. Гэтэл Ч.Номинг дахин улираан томилсон учраас газар, хэлтсийн дарга нар нь “Тантай хамтарч ажиллаж чадахгүй” хэмээн ажлаа орхин явсан. Арга ч үгүй бүрэн улсын бүтэн соёл урлагийн салбарыг хувийнхаа компани шиг санаж ажиллахаар түүнд зүрх сэтгэлээ өгсөн мэргэжлийн багийнхан нүүр буруулахаас яахав. Өнөөдөр тус яам ажлын дадлага туршлагагүй, мэргэжлийн бус багаар ажлаа явуулж байна. Дээрээс нь дурдахад Төрийн нарийн бичгийн дарга нь хүртэл “Хаан бууз”-ны С.Оюунбилэг гэх төрийн албаны дадлага туршлагагүй нэг наймаачныг авчирч томилсон. Өдгөө зөвлөл, зөвлөх нэрээр үеэ өнгөрөөсөн хэдэн ахмадуудыг шан харамжаар ажиллуулж, өөрийгөө магтуулах замаар энэ яамны ажил явж байна.

Ч.НОМИНГООР СОЁЛ УРЛАГАА САМРУУЛЛАА, ОДОО ДИПЛОМАТ АЛБАА САМРУУЛАХГҮЙ БИЗ ДЭЭ, ЭРХ МЭДЭЛТНҮҮДЭЭ

Тэр соёл урлагийн салбарыг дампууруулаад зогсохгүй эрх мэдэлтнүүдтэй үгсэн хуйвалдаж, Монгол Улсыг олон улсад төлөөлдөг, төрийн алтан аргамж болсон дипломат албыг хувийнхаа компани мэт байлгах ашиг сонирхол нь хэрээс хэтэрч байгааг эх сурвалж дуулгасан. Бидний дотоодын томилгоо, хулгай дээрэм, авлига бол тэртээ тэргүй хэрээс хэтэрсэн. Гагцхүү Монгол Улсыг олон улсад төлөөлж байгаа дипломат алба, Элчин сайдын яамыг ийн сүйрүүлж байгааг яавч зөвшөөрч болохгүй. Ингэхэд Монгол Улсын Төр Л.Чинбат, түүний охин Ч.Номин нарт ямар өртэй болоод ийн хөл алдан үйлчлээд байдаг хэрэг вэ. Улс төрийн шинэ үеийн түүхэнд гурван Засгийн газар дамжин сайдын суудалд заларсан эрхэм нэгээхэн ч үгүй юм. Гэтэл дахин дахин заларч самраад байгаагийн цаана хөрөнгө л байдаг байх даа. Түүнээс Ч.Номин сайд салбараа мөлхүүлчихсэн. Төрийн албаны төрлийн сүлжээ, бусад зүйлд нэгдчихсэн гэхээр дахин дахин томилоод байх хүн лав биш. Үүнийг дараа дараагийн Засгийн газар анхааралдаа авахгүй бол нөхцөл байдал өдрөөс өдөрт уруудсаар байна.

С.БАЯР