Өнгөрөгч нэгдүгээр сард Малын индексжүүлсэн даатгалын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслийг хэлэлцэх эсэх хэлэлцүүлгийг явуулж, дэмжигдэж байсан ч Хаврын чуулганаар хэлэлцэх асуудлын дараалалд байсангүй. Энэ Намрын чуулганы хэлэлцэх асуудлын дараалалд ч алга. Тиймээс тухай үед УИХ-ын гишүүд ямар байр суурь эзэлж байсныг энд хүргэе.

Б.ЖАВХЛАН:ХУУЛЬД ТОДОРХОЙ ӨӨРЧЛӨЛТ, ШИНЭЧЛЭЛТ ХИЙХ ХЭРЭГТЭЙ

Зуд болон бусад гэнэтийн эрсдэлээс малчдын амьдралын баталгаа болсон мал сүргийг хамгаалах зорилгоор Засгийн газар нь Дэлхийн банкны санхүүгийн дэмжлэгтэйгээр Малын индексжүүлсэн даатгал төслийг 2005 оноос 2014 он хүртэл 10 жилийн турш амжилттай хэрэгжүүлж, улмаар Малын индексжүүлсэн даатгалын тухай хуулийг УИХ-аас 2014 онд баталж байсан. Ийнхүү Малын индексжүүлсэн даатгалын хууль хэрэгжиж эхэлснээс хойш Монгол Улсад малчдын гамшгийн эрсдэлээс хамгаалах даатгалын тогтолцооны суурь тавигдсан. Хэдийгээр малын даатгалын эрх зүйн орчныг шинээр бүрдүүлж индексжүүлсэн даатгалыг Монгол Улсад амжилттай нэвтрүүлсэн боловч жилд дунджаар нийт малчин өрхийн 11-18 хувь л хамрагдаж, нийт малын 7-10 хувийг л даатгуулж байгаа нь хууль тогтоомжид тодорхой өөрчлөлт, шинэчлэлтийг хийх шаардлагатай байгааг харуулж байна.

УИХ-ын гишүүн Б.БАТ-ЭРДЭНЭ:ХУУЛЬД ОЛОН ЗҮЙЛИЙГ ТОДОРХОЙ БОЛГОХ ЁСТОЙ

Малын индексжүүлсэн даатгалын тухай хуулийн хэрэгжилт хангалтгүй байгаа, индексжүүлсэн даатгалын нөхөн төлбөрийг урьдчилан олгох гэснийг тодруулах, уг хуулийн төсөлтэй хамт өргөн мэдүүлсэн Малчны тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төсөлд малчин нь нэн хөнгөлөлттэй зээл авахад малын индексжүүлсэн даатгалд хамрагдсан байх шаардлага тавьж байгаа нь суурь хуулийнхаа зорилготой нийцэж байгаа эсэх, арилжааны банкны зээл олголтын үйл явцаар дамжуулан малын индексжүүлсэн даатгалыг албан журмын болгож байгаа эсэх, зудад өртсөн малчдыг гамшгийн эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх, сөрөн тэсвэрлэх боломжийг нэмэгдүүлэх зорилгоор малчдад олгож байгаа нөхөн олговрыг хуульд заасан хугацаанаас өмнө олгох зохицуулалтын тухай гээд олон зүйлийг тодорхой болгох ёстой.

УИХ-ын гишүүн Ж.БАТЖАРГАЛ:МАЛЧДЫНХАА АМЬДРАЛЫН БАТАЛГААГ ХАНГАЖ БАЙГАА ЭСЭХ НЬ ЧУХАЛ

уур амьсгалын өөрчлөлт, байгаль цаг уурын давагдашгүй хүчин зүйлийн давтамж нэмэгдсэн цаг үед энэ хуулийн ач холбогдол буурч байгаа бөгөөд эрхэлж байгаа аж ахуй нь байгалиас хараат учраас эрсдэлээс урьдчилан сэргийлэх, эрсдэл үүссэн тохиолдолд эрсдэл хуваалцдаг, малчдынхаа амьдралын баталгаа, ядуурлаас хамгаалах тогтолцоог бүрдүүлэх зорилгоо хангаж байгаа эсэх, даатгалын хувь хэмжээ, босго үзүүлэлтийг бүсчилсэн байдлаар тогтоох боломж байгаа эсэх, малчдад олгох нөхөн төлбөрийн явцын мэдээллийг үндэслэн урьдчилан олгоод гүйцэтгэлээр гарсан зөрүүг хэрхэн тооцож байгаа талаар дэлгэрэнгүй оруулах хэрэгтэй.

УИХ-ын гишүүн М.ГАНХҮЛЭГ:ДАВХАР ДААТГАЛД ТӨРИЙН ЗОХИЦУУЛАЛТ БАЙХ ХЭРЭГТЭЙ

Малын индексжүүлсэн даатгалын тухай хуулийн нэмэлт, өөрчлөлт нь малчдад чиглэсэн гэхээсээ илүү даатгалын компани болон арилжааны банкуудын үйл ажиллагааг дэмжсэн, ашгийн төлөө байх агуулгатай байж болохгүй анхаарах хэрэгтэй. Монгол Улсын Үндсэн хуульд заасан мал сүрэг үндэсний баялаг, төрийн хамгаалалтад байх гэсэн агуулгад нийцүүлэн даатгалын хураамжийн 50 хувийг төрөөс, 50 хувийг малчид өөрсдөө төлөх боломжийг бүрдүүлэх, төсөлд давхар даатгалын үйл ажиллагаа эрхлэх компани нь төрийн болон хувийн хэвшлийн оролцоотой компани байхаар тусгасан нь давхар даатгалын үйл ажиллагаанд төрийн зохицуулалт байх шаардлагатай. Хувийн хэвшилд шилжүүлснээр эрсдэл үүсэх эсэх, тодорхой судалгаа байгаа эсэх, хамтын эрсдэлийн, алдагдлаас хамгаалах, дээд, дунд түвшний эрсдэлээс хамгаалах зэрэг сангуудын үйл ажиллагааг нэгтгэн зохицуулах боломжтой.